Yeni silahlar doları vurabilir







FED faizini 0,25'e indirerek son 54 yılın en düşük seviyesine taşıdı. Bernanke bundan sonra ekonomiyi canlandırmak için bizzat FED'in bilançosundan harcayacak. Yen karşısında 13 yılın dibini gören dolar, kantitatif gevşetme politikaları ile daha fazla kan kaybedebilir.

REFERANS GAZETESİ

ABD'de krizle baş etmek için tüm silahlarını teker teker kullanan ABD Merkez Bankası FED, son olarak önceki gün gösterge faizini yüzde 1'den yüzde 0,25'e çekince gözler FED'in bundan sonra atacağı adımlara çevrildi. FED Başkanı Ben Bernanke, aralık ayı başında yaptığı konuşmada parasal gevşemenin uygulanacağı sinyalini vermiş, ekonomiyi desteklemek için her türlü yöntemi kullanacaklarını vurgulamış, hazine tahvili ve mortgage'a dayalı kağıtların doğrudan alınmasının seçenekler arasında olduğunu belirtmişti. Yani faizde son kurşunu sıktıktan sonra yapılacaklar listesini sıralamıştı. Ama dün uzmanlar FED'in bu hamleleri ile doların yen ve euro karşısındaki kan kaybının artabileceği yönünde uyarılar yaptı.

2007 Ağustosu'ndan bu yana çığ gibi büyüyerek ilerleyen küresel kriz, tüm dünyada güven ortamının ortadan kalkmasına neden olmuştu. Böyle bir ortamda FED'in piyasalara sıfır faizli sınırsız kredi verecek olması ve ABD Hazine Bakanı Henry Paulson'ın önceki gün CNBC'ye yaptığı ABD'de ve diğer ülkelerde alınan önlemler sonucunda artık başka bir önemli finans kuruluşunun çökmesinin beklenmediği yönündeki açıklaması FED'in 0 faiz döneminin mihenk taşı olacak olan önceki günkü hamlesinin önemini bir kat daha artırmış görünüyor. Tüm bunların ardından FED'e ve Başkanı Bernanke'ye bir başka büyük sorumluluk da yüklenmiş oldu. FED'in faiz hamlesi krizin sona ermesini sağlarsa Bernanke kahraman, krizin derinleşmesine engel olamazsa da bir hiç olacak.

Bankalar indirimi tüketiciye yansıtmıyor

Faizde 0 seviyesine yaklaşan FED için de zaten artık düşük faizlerle ekonomiyi canlandırma şansı kalmadı. Normal şartlar altında faiz indirimi, vatandaşın cebini kredi kartları ile borçlanmayı daha fazla kolaylaştırdığı için rahatlatıyor. Çünkü bankalar merkez bankasının gösterge faiz oranını temel alarak oluşturdukları faiz oranları üzerinden borç veriyor. Bu sayede merkez faizleri ne kadar indirirse ticari bankalardan borçlanmaya giden küçük işletmelerden, alışverişini kredi kartıyla yapan vatandaşa kadar herkes daha az bir banka faizi ödemeye başlıyor. Oysaki şu andaki mevcut ortam çok daha farklı. Kriz ortamında bankalar merkez bankasının faiz indirimlerini kendi kredi faizlerine yani tüketiciye yansıtmıyor. Çünkü yaşanan likidite krizi ortamında bankalar nakitlerinden olmak istemiyor, bu yüzden de borç verirken merkez bankasının indirimlerini eskisi kadar dikkate almıyor ve beklenenden daha yüksek faizler talep etmeye devam ediyor.

Yeni yol kantitatif gevşetme olacak

Bundan sonra ise FED'in 10 yıl boyunca resesyonda kalan Japonya gibi kantitatif gevşetme politikalarına başlaması bekleniyor. Faizi sıfırda tutup piyasaya likidite enjekte etme temeline dayanan kantitatif gevşetme politkasını Japonya 2001 yılında uygulamaya başlamış, 5 yıl sonra sona erdirmişti. FED kısa bir süre önce 2009 yılında bu tahvillerde alıma başlayacağını ima etmişti. Bu sayede bankaların ve büyük fonların bütçelerinde milyarlarca dolarlık zararla duran bu varlıklar temizlenmiş olacak. FED'in açıklamasında da bu tür kantitatif gevşetme politikalarına başvurulabileceği belirtiliyor.

Açıklamaya göre FED ayrıca uzun vadeli ABD hazine tahvillerinde de alıma gidip bu tahvillerin faiz oranlarını doğrudan etkileme yöntemini deneyecek. Bir diğer olasılık ise FED'in satın alacağı borç tahvillerini sadece hazine tahvilleri ile sınırlamaması olabilir. FED'in özel fonlar ticari emlak kredilerine dayalı borç tahvillerini de satın alma ihtimali bulunuyor. Öte yandan FED'in indiriminin ardından dün Hong Kong ve Kuveyt Merkez Bankaları da dün faiz indirdi. Hong Kong Mali Otoritesi, faiz oranlarını yüzde 1,5'ten yüzde 0,5'e çekerek tarihinin en düşük seviyesine, Kuveyt ise iskonto oranını yüzde 0,50 indirerek yüzde 3,75'e çekti. Norveç'in ise çarşamba günü faizini 1 puan indirerek yüzde 3,75 seviyesine çekmesi bekleniyor.

Carry trade tehlikede dolarda kan kaybı var

2009 yılında ciddi sıkıntılar ve yabancı kaçışı ile karşı karşıya kalması beklenen gelişmekte olan piyasaların en büyük finansman kaynağı olan carry trade'in ölüp ölmediğinin tartışıldığı bir dönemde dünkü FED indiriminin ardından dolar yen karşısında 13 yılın en düşük seviyesine geriledi. Düşük faizli yerden borçlanıp yüksek faizli yere yatırma prensibine dayalı olan carry trade işlemlerinin Yeni Zelanda Doları ile birlikte temel para birim olan Japon Yeni'nin yükselmesi carry trade işlemlerinin de suyunu çekmeye başladığı anlamına geliyor. Dün yen karşısında 88,24 seviyesine kadar düşerek rekor dibini gören dolar euro karşısında da son 11 haftanın en düşük seviyesine geriledi. Reuters haber ajansına konuşan JP Morgan Chase baş stratejisti Tohru Sasaki'ye göre dolar haziran ayına kadar yen karşısında 85 seviyelerine kadar gerileyebilir. Son 14 ay içinde 9 kez faiz indirimine giden FED son indirimi ile gösterge faizini 54 yılın en düşük seviyesine çekmiş oldu. Bu zaman zarfında 1,4 trilyon dolarlık acil borçlanma penceresi de açan FED'in bundan sonra kantitatif iyileştirme bağlamında atacağı adımlar ise doların daha da fazla değer kaybetmesine neden olabilir. FED'in borç tahvillerinde alıma gitmesinin doların euro karşısında 1,4860 seviyelerine kadar gerilemesine neden olacağı düşünülüyor