Orta Asya Türklerinde her şamanın kendisine ait özel bir ruhu olduğuna ve bunun da Kurt, Ayı, Tilki, Geyik, Kuş gibi ******larda tecessüm ettiğine inanılırdı. Altay Türkleri bu özel ruha töz, Yakut Türkleri emeget, Kırgız ve Kazak Türkleri arvak derlerdi.

Ciydebey Bahadır ile Abılay Han birlikte seferlere çıkarken onların arvakları yani özel ruhları olan kızıl tilki ile kartal rehberlik ederlermiş. Bu hikayenin aynısı Anadolu Türkmen Dervişlerinden Orhan Gazi'nin çağdaşı Geyikli Baba'nın Geyikle birlikte orduya rehberlik etmesi hikayesi ile ayndır.

Ahmet Yesevi'nin turna, Hacı Bektaş Veli'nin güvercin, Abdal Musa'nın geyik, Karaca Ahmet oğlu Hace Doğrul'un doğan, Hacim Sultan'ın güvercin donuna bürünmeleri Orta Asya Türk inançlarının Anadolu Türkmen Dervişleri üzerinde ki izlerinin devam ettiğinin kanıtıdır.

Ciydebey Bahadırı'n kızıl tilkisi ile Abılay Han'ın kartalı kavgaya tutuşur ve Abılay Han'ın kartalı üstün çıkar. Hikayede anlatıldığı gibi Şaman Türkleri'nde bu ruhların kendi aralarında kavga ettikleri görülür. Yine aynı şekilde Karaca Ahmet'in oğlu Hace Doğrul'un doğan süretine girip Hacim Sultan'ı yakalamak istemesi, Hacı Bektaş’ı Veli, Rum ülkesine ulaşmak için güvercin donuna girdiğinde, Hacı Tuğrul, bir doğan kılığında karşısına çıkması, Hünkar, insana dönerek, o doğanı yakalaması, Kaygusuz Abdal’ın geyik olan Abdal Musay'ı vurması ve sonrasında ona mürit olması Orta Asya Türk İnançlarının Anadolu'da devam ettiğinin belgesidir.

Tarihte ve Bugün Şamanizm
Abdülkadir İNAN
Türk Tarih Kurumu