Umarız yeni yazı dizimiz bütün dikkat eksikliği hiper aktivite tanısı konulan çocuklarımıza ve ailelerine yardımcı olur.
DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPER AKTİVİTE BOZUKLUĞUNUN TEMEL BELİRTİLERİ
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, bireyin yaşına ve gelişim düzeyine uygun olmayan dikkat sorunları, aşırı hareketlilik ve istekleri erteleyememe( dürtüsellik) ile kendini gösterir.
Bu bozukluğun üç temel belirtisi vardır:
Dikkat eksikliği
Aşırı hareketlilik
Dürtüsellik
Bir kişide dikkat eksikliği hiper aktivite bozukluğunun varlığından söz edile bilinmesi için bu belirtilerin;
*7 yaştan önce başlamış olması,
*Birden fazla ortamda görülüyor olması,
*Sürekli olması ve kişinin günlük yaşamını etkileyecek boyutta olması gerekmektedir.
AMERİKAN PSİKİYATRİ BİRLİĞİ'NİN TANIMLADIĞI DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU ÖLÇÜLERİ:
1. DİKKAT EKSİKLİĞİ ÖLÇÜLERİ
a) Belirli bir işe dikkatini vermekte zorlanır
b) Dikkati kolayca dağılır
c)Dikkatsizce hatalar yapar
d)Başladığı işi bitiremez
e)kendisiyle konuşurken dinlemiyormuş gibi gözükür
f) Görev ve etkinlikleri düzenlemede zorlanır
g)Yoğun zihinsel çalışmalar gerektiren işleri yapmaktan kaçınır.
h)Etkinlikler için gereken eşyaları kaybeder
ı)Günlük etkinliklerde unutkandır
Bu dokuz belirtiden en az altısının, en az altı aydır birden fazla ortamlarda göürülüyor olması durmunda dikkat eksiliği tanısı konulşabilinir.
2- HİPERAKTİVİTE ÖLÇÜTLERİ
a) Eli ayağı kıpır kıpırdır
b)Oturduğu yerde oturamaz
c) Gereksiz yere sağa sola koşturur, eşyalara tırmanır
d)Sakince oynamakta zorlanır
e) Sürekli hareket eder ya da sanki motor takılmış gibidir
f) Çok konuşur.
3.DÜRTÜSELLİK ÖLÇÜTLERİ
a) Sorulan soru tamamlanmadan yanıt verir
b)sırasını beklmekte güçlük çeker
c) Başkalarının sözünü keser veya oyunlarında araya girer
Hiperaktivite ve dürtüsellik ölçütü olarak tanımlanan dokuz belirtiden en az altısının, en az altı aydır birden fazla ortamlarda göürülüyor olması durmunda dikkat eksiliği tanısı konulşabilinir.
1.DİKKAT EKSİKLİĞİ:
Dikkat eskilliği, dikkat süresinin ve yoğunluğunun kişinin yaşına göre olması gerekenden az olmasıdır. Dikkatin belirli noktaya toplanamaması ve kolayca dağılması, dağınıklık, unutkanlık, eşyaları kaybetme, dikkatsizce hata yapma gibi belirtilerle kendini gösterir.
[COLOR=#cc0099]Dikkat eksikliğinde temel sorun kişinin belirli bir şeyle ilgilenirken o sırada içinden gelen başka bir şey yapma isteğine engel olamamasıdır. Böylece o anda konsantre olduğu işi bırakır ve diğer işe yönelir, bu dışarıdan dikkatin dağılması olarak değerlendirilir
Sizinle konuşurken bir yandan saçınızı, üstünüzdekileri yada odanızı incelerler . Böylece başkalarını dikkatini çekmeyen ufak tefek ayrıntıları da hızla fark edebilirler.
Dikkat eksikliği olan bireylerin dikkat becerileri yaşıtlarının dikkat süresi ve yoğunluğundan daha azdır.Örneğin DEHB olan 10 yaşındaki bir çocuğun dikkat süresi ve yoğunluğı 7 yaşındaki bir çocuğun dikkat süresi ve yoğunluğu kadardır. Dikkat süresi ve yoğunluğu her yaşta farklıdır. 5-6 yaşlarındaki bir çocuk için kabul edilebilecek dikkat süresi 12 yaşındaki bir çocuk için kısadır.
Dikkat Eksikliği Olan Çocukları Aile ve Öğretmenleri tarafından Tanımlamaları
“ söylediklerim bir kulağından giriyor öteki kulağından çıkıyor”
“sanki aklı başka yerde çok dalgın”
“Bilgisayar başında saatlerce oturabiliyor ama ödev başında en çok 10 dakika”
“ Çok sık eşya kaybediyor”
“Dersi dinlemiyor, sürekli etrafı ile ilgili yada hayal kuruyor”
“ Başladığı işi bitirmiyor”
“ Sınavlarda dikkatsizce hatalar yapıyor”
“soruları sonuna kadar okumadan yanıtlıyor”
“ ödev başında çok yavaş 10 dakikalık işi üç dört saatte yapıyor”
2.AŞIRI HAREKETLİLİK:
Aşırı hareketlilik( hiperaktivite) bireyin yaşına ve gelişim düzeyine uygun olmayacak biçimde hareketli olmasıdır. Uzun süre yerinde oturamama otururken elin ayağın kıpır kıpır olması, çoğu zaman hareket halinde olma, çok konuşma gibi belirtilerle kendini gösterir.
NİSAN, 2008
![[Resim: yuk5.jpg]](http://www.kharium.com/2008/nisan/resim/yuk5.jpg)
Aşırı Hareketli Olan Çocukları Aile ve Öğretmenleri tarafından Tanımlamaları “ Daha karnımdayken kıpır kıpırdı”
“ Sürekli hareket halinde, yürümez koşar”
“ Ya konuşur ya sesler çıkarır”
“ Televizyon izlerken bile hareket eder”
“ Sınıfta nereye baksam onu görüyorum”
“ Sırada otururken bile eli ayağı hareket ediyor”
Çok konuşmak da sık karşılaşılan bir aktivite belirtisidir. Konuşma biçimleri genellikle dağınık, konudan konuya atlar biçimde yada sürekli soru sorma şeklindedir. Çoğunlukla sordukları sorunun yanıtını dinlemezler.
3.DÜRTÜSELLİK
Dürtüsellik genel olarak bireyin davranışlarını kontrol edebilmesinde sorun olmasıdır. Acelecilik, istekleri erteleyememe, söz kesme, düşündüğünü hemen yapma,aklına geleni geldiği anda söyleme, sırasını beklemekte güçlük çekme gibi belirtilerle gösterir.
Dürtüselliği Olan Çocukları Aile ve Öğretmenleri tarafından Tanımlamaları
“ Bu çocuğun freni yok”
“10 yaşına geldi hala söz kesmeyi öğrenemedi”
“Düşünmeden hareket eder”
“Sabırsızdır, istyekleri hemen olsun ister”
“ Asla sıra bekleyemez”
“Daha soruyu tamamlamadan cevabını vermeye kalkıyor”
“ Bir çok kez ceza almasına karşın aynı davranışları tekrar yapıyor”
Dürtüselliğin temel nedeni kişinin bir şey yapmadan önce düşünmesi gereken süre boyunca durmalarını sağlayan sistemin iyi çalışmamasıdır. Davranışlarını ortalama ve sonuçlarına göre düzenlemekte ve yönlendirmekte zorluk çekerler. Çünkü onlara “dur” diyecek merkez de sorun vardır.
Bir şey yapmadan önce sonucunu, davranışının o ortam için uygun olup olmadığını düşünmedikleri gibi, söyleyecekleri şeylerin karşısındaki insanda nasıl bir etki yapacağını da düşünemezler.
[COLOR=#ff0033]KAYNAK : Anababa-Öğretmen Elkitabı
Yazar: Dr. Özlem Sürücü (çocuk ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanı)
