" 'Beni en çok mesut eden hadise, bu mazlum milletin hak ettiği bu yere gelmesidir. Sen benim 30 Ekim 1918 sonrası günlerdeki çektiğim azabı bilirsin. Yanımdaydın. Mondros 30 Ekim’dir. Cumhuriyet 29 Ekim. İşte bu da bir milletin, mazlum bir milletin ahıdır. Sanırım ki o zamanki devletler bunu anlamışlardır.'

Atatürk bir an durdu, Fahrettin Paşa’ya baktı ve sonra elini masanın üzerine vurarak: 'Deyiniz ki, bu tarihten silinmek istenilen bir milletin öcüdür’'(1).
_______

(1) Prof. Dr. Metin KALE’nin ’Tarihin Sırrı ve 29 Ekim’in Gizemi’