Yol; Muhammed Ali yoludur. Muhammed Ali yolu; İlim, irfan ve insanlığa hizmet yoludur.
Yolun amacı; Allah’ın özgürce yarattığı insanın; Akli ve ahlaki olarak kendini geliştirip olgunlaşmasını ve kula kulluk yerine özgürce, onurluca yaşamasını sağlamaktır. Bu olgunlaşma süreci aşamalıdır. Pir Hünkar; ’Kul Tanrı’ya kırk makamda erer, ulaşır ve dost olur’ der. Dolayısiyle Ademoğlu, dört kapı kırk makam kapılarında; Ruhunu ve benliğini erdemli hale getirerek ham ervahlıktan, Kamil-i Insan erdemliğine ulaşıp, öze dönmektir.

Ruhun ve nefsin(benliğin) erdemli hali; Insanların ırk, dil, din, cinsiyet ayırımını hiç bir koşulda yapmadan, düşünmeden, sevgi ve muhabbet dairesi içerisinde inancını ve kültürünü olduğu gibi yaşamına yansıtmasıdır.
Bu olgunlaşma evreleri sürecinde ’yaratılış gayesini ve varoluş hikmetini’ bir rehber aracılığiyle cevap bulmak ve öze yönelmesini sağlamaktır.
Insanların olgunlaşma evreleri; Allah’ın madde(Zahiri) alemindeki temsilcisi olan peygamber aracılığiyle bildirilmiştir. Peygamberler; Bildirici, uyarıcı, doğru yola yönlendirici sıfatı ile görevlendirilmişlerdir. Dolayısiyle halkın dini önderleri ve hizmetçileridirler. Bu hizmet, ilmi ve ahlaki sorumluluklarla donatılmıştır.

İlim; Akıl ile mantıktır. Şahı Merdan Ali; „Akıl ile bağdaşmayan din, din değildir ve din ile bağdaşmayan akıl, akıl değildir’ der. Doğru ile yanlışı, iyi ile kötüyü, haklı ile haksızı, vs. birbirinden ayırmayı ancak akıl ve mantıkla yapmak mümkündür. Yine Şahı Merdan Ali; „Akıl gibi mal, iyi huy gibi dost, edep gibi miras ve ilim gibi şeref olmaz’ der
Sonuç itibariyle ilim; Okumaktır, yazmaktır, araştırmaktır ve yine okumaktır.

Edep erkan; Manevi ahlaktır. Toplumsal bir yaşama sahip olduğumuz için; Insanın kendisine, ailesine, topluma, devlete, vs. karşı bir bütün olarak pratikteki manevi değer ve davranışların adıdır, yaratılışına uygun davranışlardır. Dolayısiyle ahlakın amacı iyiyi gerçekleştirmek, ya da iyiye ve doğruya ulaşmaktır.
Örnek insan olmanın yolu güzel ahlaktan geçer. Hayat, nefisle mücadele etmekle geçer. Kimileri nefsine hakim olup iyi ahlaklı-iyi insan olabiliyor ve kimisi de başarmadığı gibi, kötü insan ünvanına sahip olmuş oluyor.

Ve Şahı Merdan Ali, edebin önemini şöyle dile getirmektedir; „Edep, ilimden önce gelir’ der.
Alevi inancında edep erkan; Eline beline diline sahip olma ilkesinin, kısatılmış halidir, temel etik-ahlak ilkesidir. Yola gireçek olan kişi edebine sahip olacağına dahir cemde mürşid-pir huzurunda ikrar(söz) verir.

Eline sahip olmak; Elinle koymadığını almamak, yani elinle kimsenin hakkına müdahalede bulunmamak, insanları incitmemek demektir.
Diline sahip olmak; Gözünle görmediğini söylememek, iftira etmemek, kötü söz etmemek; özetle insanlara, dil ile zarar vermemek.
Beline sahip olmak; Haram olan cinsel ilişkiye girmemek, harama uçkur çözmemektir.

Yolun kurallarına uymayanlar ağır şekilde cezalandırılırlar. Bundan dolayıdır ki Alevi toplumunda yaygın olan bir ifadeye göre; ’Alevi yolu; Kıldan ince, kılıçtan keskindir’ ifadesidir.
Aleviler, kötü ahlaktan arınmak için; Cem meclisi’nde Mürşid, Pir ve Rehber huzurunda, özünü dara çekmesidir. Diğer bir deyimle halkın olduğu yerde, Hakk'la yüzleşmesidir.


alıntıdır...