Alıntı:
[B]Alevilik'te Oruç
Gazi ASLAN*

Alevilerin her yıl 13-14-15 Şubat tarihlerinde tuttukları Hızır Orucu yarın başlıyor. Hızır Orucu hakkında geçen yıl sitemizde bilgilendirme yapmıştık. Görüşlerimiz Alevi sitelerinde büyük ilgi gördü. Hızırın geçmişdeki değerleri üzerinden günümüzdeki akılcı niteliklerini özüne uygun anlatmıştık.
Bu yazımızda diğer oruçlar hakkında da genel değinmelerde bulunacağız.
En çok bilinen Alevilikteki oruç Muharrem Orucu'dur. Bu oruç islam öncesine uzandığı, Ramazan orucu henüz tebliğ edilmemişken Hz. Muhammedin de tuttuğu, Aşurenin Nuh tufanına kadar geri gittiği söylensede Anadolu Aleviliğini etkileyen ve Muharrem orucunu esas kılan Kerbela Katliamı dır. Orucun su içilmemesinden tutunda katliamı pretosto nitelikli yas orucu olarak bilinmesi ve tutulurken Hz Hüseyin aşkına niyetlenilmesi bunu göstermektedir. Pişirilen Aşure ise Zeynel Abidin'in sağ kalmasına atfen şükran niteliğindedir.
Aleviler Kurban bayramından 20 gün sonra tutarlar. Arap takvimi olan Hicri günlere göre tutulduğu için (10 Ekim 680) geçtiğimiz Aralık ayında tutulmuştur. Halkımız Muharrem orucunun, ramazanla karışmaması için böyle devam ettiğini söylerler. Halbuki akla uygun olan her yıl Hz. Hüseyin’in katledildiği tarihte 10 Ekim’de tutulmasıdır.
İkinci oruç ise yarın tutulmaya başlanacak olan Hızır Orucu dur. Bu orucun islamla hiç bir bağlantısı yoktur. Dünyanın henüz dinler yokken bilinen en eski kaynağı Gılgamış Destanı'nda ki "Ölümsüzlük Efsanesi" Anadolu Aleviliğindeki "ölümsüzlük fikri" ile örtüşmüş, Hızır "ölümsüz insan-tanrı" olarak kültürümüzde yer etmiştir. Kur'ana kardeşi İlyas'la birlikte peygamber olarak girmiş öldürülmüştür.
Alevilikte her an her yerde darda kalanın yardımına koşmakta, umut vermekte ve bereket getirmektedir. Kardesi İlyasla birlikte (üçüncü kardeşleri denizde abu hayatı bulamadan boğulmuştur) Abu hayat denilen ölümsüzlük suyunu içmişler ve ebediyen insanlığa hizmete devam edeceklerdir. Abu Hayat Suyunu bulduklarında krala haber vermemişler. Çünkü zalim kral ölümsüz olursa ebediyen insanlığa zulüm edeceğini düşünerek kendileri içmiştir.
Aleviler Perşembe günleri de oruç tutarlar. 48 Perşembe denilen bu oruç bir ay tutulmaz o da yine Ramazan ayıdır. Ondan dolayıdır ki 52 Perşembenin 48 haftasını tutarlar. Bu oruçta bazı kişiler gece yemek yemezler, akşamki yedikleri ile ertesi gün akşam hava kararıncaya kadar tutarlar. Bu orucun kaynagı bilinmemektedir. Muharrem ve Hızır oruçları Aleviler tarafından yaygın olarak bilinir ve tutulurken, bu oruç yaygın olarak bilinmez.
Ayrıca dilek veya adak amaçlı oruçlarda kişilerin kendi içlerinden geldiği gibi vaadettikleri gün kadar tutarlar.
Alevilikteki çok önemli oruçlardan biride marifet ehline verilen, dergahlardaki çile hanelerde 40 gün 40 zeytinle tutulan oruçtur. Bu oruç dergahlar kapatıldığı için ve tarikattan yetişen marifet kapısındaki insanlarımız oluşmadığı için unutulmuştur. Orucun niteliği düşünce gücünü ve insan iradesini öne çıkartan ve hakka yakınlaşmanın bir yolu olarak tutulurdu. Başlangıçta çilehaneye bir tabakta 40 zeytin ve bir testi su bırakılır. Oruca başlayan her gün bir zeytin ve bir miktar su alarak 40 günde bitirir ve bu süre içinde düşünerek (inzivaya çekilerek) sezgi güccünü geliştirir.
Alevilik değişime ve gelişime açıktır. Bu oruçları her alevi günümüz koşullarında akıl süzgecinden geçirerek yorumlamalıdır. O zaman Aleviliğin ne demek istediğini anlar. O insanın insanlığa ait o mükemmel özü yakalamış oluruz sanıyorum.
BOZ ATLI HIZIR YARDIMCINIZ OLSUN
*Banaz Köyü Kültür ve Yardımlaşma Derneği Başkanı

Alıntı:aleviweb.com[/B]

Alevilikte Oruç, Alevilikte Oruç nedir?,Alevilikte Oruç ne zaman, Alevilikte oruç nasıl tutulur?

Muharrem Orucuna hala 12 imam orucu diyen Alevi canlarımızın okuması dileğiyle !!!


Yası matem diye bilinen aylar,üç aylardır. Bunlar İmam Hasan’ın gayba girdiği (dünya değiştirmek) Aralık ayında başlar, Hz. Ali’nin gayba girdiği Ocak ayı ve Hz.Üseyin’in gayba girdiği Mart aylarını kapsar.

15 Aralıkta Hz. Hasan, ikinci eşi olan Ömer’in kızı Ayşe’nin küçük bacısı Eşe’nin hazırlayıp bal şerbetine karıştırdığı zehiri içmiş ve 16 Aralıkta gabya girmiştir. 15–16 Aralık Hz. Hasan’ın yası matem orucu olup, iki gün sürmektedir.

İmam Hasan’ın zehirlenerek şehit edilişinden 32 gün sonra Ocak ayında Hz. Ali, Ömer ve oğlu Milcan (Sıddık) tarafından tuzaklar kurularak Pazartesiyi Salıya bağlayan sabah namazında 05.30’da Milcan tarafından hançerlenerek şehit edilmiştir.

Hz. Ali şehit edildikten sonra kendisi Arap donunda gelerek, kendi cenazesini yıkamış ve kendi tabutunu götürerek kerametini göstermiş ve cenazesini üç gün bekleterek Perşembe günü toprağa vermiştir.

Bundan dolayı Ocak ayının 18-19-20. günlerinde Hz. Ali’nin yası matemi olarak oruç tutulmaktadır.

“Güzümüzde bazı yörelerde Hızır Orucu diye tutulan 3 günlük oruç aslında Hz. Ali’nin yası matem orucudur.”

Hz. Ali’nin şehit edilişinden sonra Muaviye tarafından Hz. Üseyin Fırat Nehri kenarında abdest alırken balık ağında Mart’ın 3’ünde yakalanmış, 12 gün işkence gördükten sonra Mart’ın 15’i Perşembe’yi Cuma’ya bağlayan gece sabaha karşı saat 05.30’da Hz. Üseyin’in başını ensesinden keserek katletmişlerdir.

Hz. Üseyin katledildikten sonra Ehlibeyt ve Ehlibeyt’i sevenler çeşitli işkencelere maruz kalmışlardır.

Şubatın 26’sından başlayarak üç gün Hızır orucu tutulur.

Mart ayının 1-2-3’ü Eba Müslüm’ün yası matemi diye bilinir. Annesi Yeter Ana’nın Kırıkkale’nin Keskin kazasında yatan Haydar Sultan için tuttuğu oruçtur.

“Üç ayların sebepleri, bu gerçeklerin peş peşe şehit düşmesindendir. Bununla ilgili ayrıntılı bilgiler Zöhre Ana’nın “Ali Pirimdir Yolu Bizimdir” adlı 3. kitabında mevcuttur.”

“ŞUBAT 25’i 26’ya BAĞLAYAN GECEDEN” MART AYININ 15’I AKŞAMINA KADAR KESİNTİSİZ OLARAK 18 GÜN YASI MATEM TUTULUR.

ŞUBAT 26’SI İLE MART 15’I ARASINDAKİ YASI MATEMDE;

SU İÇİLMEZ
ELMA,
KUŞBURNU,
MADIMAK OTU YENİLMEZ.
MART’IN 3’ÜNDEN İTİBAREN KURBAN KESİLMEZ.

Zöhre Ana’nın bildirdiğine göre kirli kirli ibadet olamaz ve temizlik insanın hem özünde hem de bedeninde olması gerekmektedir. İman temizliğinin yanı sıra beden temizliğinin de önemi büyüktür.

Yası matem tutulurken gece mutlaka sahura kalkılmalıdır. Sabah saat 4’ten sonra yeme-içme kesilmeli ve iftar akşam saat 6’da yapılmalıdır. Sahura kalkılmadan oruç tutulamaz. Yemek yenmese dahi sahura kalkılmalı, abdest alıp niyetlenilmeli, yine iftar vakti abdest alınarak bu gerçekler yüzü suyu hürmetine dilekler tutularak oruç açılmalıdır.

Orucun HURMA veya ÜZÜM ile açılması sevaptır.

Hz. Üseyin defnedildikten sonra can yemeği olarak aşure çorbası yapılmış ve Hz. Üseyin’in canı için yedirilmiştir.

AŞURE ÇORBASINA KATILACAK MALZEME LİSTESİ

YARMA
ŞEKER
FINDIK
CEVİZ
FASULYE
NOHUT
ELMA
ÜZÜM
KARABİBER,TUZ,TARÇIN
KARANFİL
SU
HURMA
18 gün yası matem orucu tutulduktan sonra kurban kesilir. Kurbanın sulu yemeği yapılır. Aşure pişirildikten sonra Ehlibeyti sevip sayanlar ve bu lokmaya layık olanlar eve davet edilir, abdest alınarak dilekler tutulur ve lokmalar yenir. Lokmanın bir tanesi bile Hak katında çok üstün olduğu için kesinlikle milletin ayağına götürülerek kapı kapı dağıtılmamalıdır.

Her On iki İmamlar adına ait olan çorba, aşure değildir. Aşure, sadece İmam Üseyin adına can ekmeği olarak verilen lokmadır.

Oruçsuz, kurbansız, kan akmadan aşure çorbası yapılamaz ve kapı kapı dağıtılması günahtır. Bizzat kendi evlerinde pişirilip inançlı ve saygı duyan insanlara kısmet edilir. Çünkü çok kutsal bir ibadettir. Kendi ailelerinde ne kadar değeri varsa, onlardan üstün, insanlık adına can cömertliği yapan, Allah yoluna can veren Şahımız olduğu için saygılı olarak bu ibadetimizi yerine getirmeliyiz.

10 KASIM ile 1 NİSAN TARİHLERİ ARASINDA YASI MATEM AYLARI OLDUĞU İÇİN NİKÂH KIYILMAMALI, DÜĞÜN YAPILMAMALIDIR.

18-19-20 Ocak Hz.Ali’nin Yâs’ı Matemi
26-27-28 Şubat Hızır Yâs’ı Matemi
1 – 2 – 3 Mart Eba Müslüm
4-5-6-7-8-9-10-11-12-13-14-15 Mart Muharrem ayı. Hz.İmam Hüseyin’in Yâs’ı Matemi (16 Mart – 31 Mart Aşure Çorbası Günleridir)
15 Nisan İsmail Peygamber’in Doğum Günüdür.Helva verilir.
10 Mayıs – 11 Mayıs Hıdır – İlyas Yâs günüdür
15 Temmuz ismail Peygamber’e kurban indiği gündür
10 Kasım Atatürk’ün Yâs günüdür
15 Aralık – 16 Aralık Hz.İmam Hasan’ın Yâs’ı Matemi
Not: 26 Şubat – 15 Mart arası Yas’ı matem günleri kesintisiz tutulacaktır.