Ekonomi Gündemi...
Alıntı
En büyük fırsat faizde
Türkiye'nin en büyük aracı kurumu olan İş Yatırım, piyasalarda hedge fon olarak bilinen ve Türkçe'ye serbest yatırım fonu olarak çevrilen ürünleri yatırımcılara sunmaya hazırlanıyor.
İş Yatırım'ın Yurtiçi Piyasalar Müdürü Yiğit Arıkök, özellikle düşen piyasaların yıldızı olan hedge fonların bilindiği kadar riskli olmadığını belirtiyor. Arıkök, piyasalarla ilgili olarak da yatırımcılara dolar ve borsa yerine faizi öneriyor...
Arıkök ile hem piyasaları hem de piyasaya yeni gelecek olan hedge fonları konuştuk...
SİYASİ RİSKLER BASKI YARATIYOR
- Piyasalardaki gelişmeleri nasıl değerlendiriyorsunuz?
Eren GÜLER'in RöportajıPiyasalarda yurtdışına bağlılık devam ediyor. Yurtdışındaki gelişmeler içeriden daha önemli gözüküyor. Aslında bu eskiden daha da belirgindi. 'Tamamen yurtdışına bağlıyız' diyorduk. Ama şu son siyasi risklerle birlikte bir miktar iç dinamikler de etkili olmaya başladı.
Şimdi ortada bir belirsizlik var ve belli ki bu belirsizlik bir süre daha devam edecek. Bu da bizim üzerimizde olumsuz etki yaratacak. Belirsizliğin siyasi risk yaratmayacak şekilde kaybolması halinde piyasalar iyi performans gösterir. Ama belirsizlik kaybolana kadar da piyasalar üzerinde baskı olacaktır.
Yurtdışında ne olacağını kestiremiyoruz, dünya da kestiremiyor. Onun üzerine bir miktar da siyasi risk var ve bu riskin uzun sürmesi hoş bir durum değil.
BORSADA 36 BİNLERE İNEBİLİRİZ
- Borsa geçtiğimiz günlerde Ak Parti'ye kapatma davası açıldığı zamanki seviyesinin üzerini gördü. Böyle bir toparlanma bekliyor muydunuz?
Beklemiyorduk.
- Ne oldu peki?
Beklentiler açıkçası. Piyasayı oluşturan bunlar. İki tane dinamik var ortada. Yurtdışındaki olumluluk bizi iyi etkiliyor. Belki biraz fazladan satmış olmanın getirdiği bir toparlanma da söz konusu oldu. Ama piyasanın çok soluklu olarak yukarıya devam edeceğini benimle birlikte kimsenin beklediğini zannetmiyorum.
O yükseliş bir tepkiydi ve trend başlangıcı olarak görmüyorum.
- Yatırımcılar borsada ne yapmalı?
Temkinli olmak gerekiyor. 43 binin üzerine çıktığı zaman pozisyon azaltmak gerekir. Biraz aşağı geldiği zaman, ki biz 36-38 bin bandının görülebileceğini düşünüyoruz, oralarda uzun vadeli alımlar yapabilir.
- Yurtdışı yukarı dönerse...
O zaman tabii ki olumlu etkileyecektir.
- Peki yurtdışı kadar yükselebilir miyiz?
Hayır. Çünkü bizde ikinci bir baskı olacaktır. Düşüşlerde de benzer şekilde daha fazla düşeriz. Siyasi riskler olumsuz etkileyecek.
EN AVANTAJLI YATIRIM ARACI FAİZ
- Yatırımcılara ne tavsiye ediyorsunuz?
Bir miktar izlemelerini tavsiye ediyoruz. Ben halen Türk lirası enstrümanlarının avantajlı olduğunu düşünüyorum.
DOLARDA İŞ DEĞİŞTİ
- Ya dolar?
Ben dolara artık daha farklı bakıyorum. Geliriniz ve gideriniz Türk Lirası bazında olduğu zaman gidip dolar almanın hisse senedi almaktan pek bir farkı yok. Zaten ikisinin oynaklıkları da son derece benzer. Size getirileri ve götürüleri de çok benzer olacak. O yüzden dolar alırken bunun riskini bilerek, getirisini götürüsünü hesaplayarak almalı. Eskisi gibi 'dolar güvenli yatırım aracı, nasılsa bana enflasyon kadar getiri sağlar' mantığı artık geçerli değil. Bunun özellikle altını çizmem gerek.
TL faizlerde de iyi bir getiri olduğu için ben kısa vadeli bonolarda iyi bir fırsat olduğunu düşünüyorum. Seviyeye bakarak bir miktar hisse senedi yatırımı yapılabilir ama şu anda beklemede kalmak daha uygun gözüküyor.
- Dolar tavsiye etmiyorsunuz yani...
Kısa vadeli trade amaçlı olarak yapmak isteyenlere olabilir. Ama uzun vadeli olarak güvenli liman ve 'enflasyon kadar getirir' mantığı ile alım yapılmamalı...
Doların hareketine bakarsanız halen çok büyük bir tepki verdiğini söyleyemem. YTL hala kuvvetli bir şekilde tutunuyor ve ben TL'de kalınması gerektiğini düşünüyorum. Faiz seviyeleri önemli fırsatlar sunuyor. Ama bu dolar yukarı gitmez demek değil. Yapabilir ama uzun vadede TL daha avantajlı olacaktır.
ÖNCE TOPARLANDIĞINI GÖRÜN SONRA ALIN
- Borsa için senaryolar nedir?
- Yatırımcı neleri almalı?
"Eğer piyasanın geneline oynacaksanız borsa yatırım fonlarının çok avantajlı olduğunu düşünüyorum. Mesela bizim [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Türkiye Eşit Ağırlıklı 15 diye bir fonumuz var. Bu fonda piyasanın en büyük 15 hissesi eşit ağırlandırılıp dengeli bir portföy sunuluyor. Borsanın iyi bir performans göstereceğini düşündüğünüz durumlarda biçilmiş kaftan.
Hisse senedi almak isteyenlere tavsiyelerimiz ise Akbank, Anadolu Cam, Selçuk Ecza Deposu, Tat Konserve, Turkcell, Türk Hava Yolları ve Tüpraş...
Eğer yurtdışı toparlar, siyasi riskler de hallolursa o zaman 48 binlere gideriz. Ama içerideki belirsizlikler devam eder hem de yurtdışındaki karışıklık sürerse o zaman 36-38 binli seviyelere geliriz.
Ama şuraya dikkat çekmek istiyorum: Endeks bu seviyelerin de altına gelebilir mi derseniz, gelebilir... Piyasaları biliyorsunuz... 'Şuraya gitmez, buraya gitmez' gibi cümleler benim görüşüme göre çok yanlış. 'Burası diptir şuradan döner' demek doğru değil.
Ben piyasa ekolünün biraz momentumcu tarafındayım. Piyasa bir yerlere geliyorsa, oraya gelmesini gerektiren enformasyon piyasaya ulaşmıştır ve o da fiyatlara yanımıştır. Bu enformasyonun devamı, piyasanın daha kötü veya daha iyi yerlere gitmesini sağlar. Buradan döner diyebileceğimiz stratejiler çok mantıklı değil. Yatırımcı, döndüğünü gördükten sonra piyasaya girmeli. Ben de bunu tavsiye ediyorum...
36-38 binlerden pozisyon açılabilir ama daha da aşağı gitmez anlamında söylemiyorum. Buralardan dönüp toparlaması halinde borsaya yatırım yapmak mantıklı olur.
BUNDAN 1 YIL ÖNCEYDİ...
Hedge fonlar yıllardır dünya piyasalarını kasıp kavururken, birçok yatırımcı neden bu fonların halen Türkiye'ye gelmediğini merak ediyordu. İşte bundan tam bir yıl önce, İş Yatırım'ın yetkilileri ile şirketin Boğaz'daki yalısında biraraya gelmiş ve bu konuları detaylı bir şekilde konuşmuştuk. O zaman bana bu fonların 'çok yakında' geleceği söylenmişti. Ancak aradan 1 yıl geçti ve halen Türk yatırımcısı hedge fonlar ile tanışamadı.
İş Yatırım'ın Yurtiçi Piyasalar Müdürü Yiğit Arıkök'e geçen sene yaptığımız görüşmeyi hatırlatıyorum. Bu fonlar neden bu kadar gecikti?
"Mevzuatsal bazı eklemeler oldu. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), risk mevzuatları ve yurtdışındaki çalkantılar nedeniyle altyapının iyi olmasını talep etti, bu konuda bazı çalışmalar yapıldı. Biraz geç kalındı ama sonunda oldu. Şimdiki durum şu: Hedge fonların kurulmasına izin verildi, içtüzükte bazı değişikler yapılacak ve tahmin ediyorum birkaç ay sonra bu fonlar piyasaya çıkmış olacak.
- Çok ilgi olur mu?
İlk etapta çok büyümelerini beklemiyorum. Çünkü dünyadaki örnekleri de böyle. Hedge fonlarda önemli olan geçmiş zaman performansıdır. O yüzden zaten yurtdışında da kurucu ve yönetici başta para koyuyor, bir süre yönetiyor ve stratejisinin işe yaradığını gösteriyor. İnsanlar geçmişe yönelik verileri inceliyor ve ondan sonra paralarını yatırıyor. Biz de bunu bekliyoruz. En azından bir 6 aylık süre zarfında geçmiş verilerin oluşmasını ve daha sonra popüler hale gelmesini bekliyoruz.
- Herkes bu fonlardan alabilecek mi?
Hayır, maalesef herkes alamayacak. Zaten dünyada da belli bir düzeyin üzerindeki insanlara satılıyor. Türkiye'de SPK bunu öngördü ve nitelikli yatırımcı diye bir tanım getirdi. Buna göre serveti 1 milyon YTL'nin üzerinde olan yatırımcılar bu fonları satın alabilecek.
-Bu büyük bir kısıtlama değil mi?
Büyük bir kısıtlama ama işte hedge fonlar yurtdışında da böyle. Bu konuda zaten büyük tartışmalar var. Ben bu tartışmanın tarafı değilim ama size anlatayım...
Bir kısım diyor ki; 'bu hedge fonlar çok volatil ve risklidir bu yüzden bilgili insanlara satılmalı...' Bir kısmı da diyor ki, 'küçük yatırımcı olup da profesyonel yatırımcı olan insanlar da var. Ayrıca 1 milyon YTL'si olup da bu işten hiç anlamayanlar var. Yani 1 milyon YTL bu piyasaları bilmeniz için bir kıstas değildir.'
Ben iki tarafta da bazı doğru noktalar olduğunu düşünüyorum. Ama sonuçta bir kısıtlama olması gerekiyordu.
KLASİK FONLARDAN NE FARKI VAR? RİSKLİ Mİ DEĞİL Mİ?
Hedge fonlar ile ilgili yatırımcıların aklına ilk gelen kelime 'risk' olsa gerek. Hedge fonlar genellikle 'riskli fonlar' olarak biliniyor. Ancak bu noktada Arıkök'ün şiddetli bir itirazı var...
"Yurtdışına baktığınızda, klasik fonlar dışında hepsi için hedge fon denilebiliyor. Öyle olunca alan acayip geniş. Uygulanan stratejiler arasında büyük farklar olsa da hepsine hedge fon deniyor. Mesela bir tanesi gidiyor ve çok zor durumdaki şirketlerin hisselerine yatırım yapıyor. Bunlar kurtulacak beklentisi ile risk alıyor.
Diğeri ise piyasalar arasındaki fiyat farklarına oynuyor ve çok daha az risk alıyor. Oynaklık ve risk seviyeleri çok farklı olsa bile hepsine hedge fon deniyor. İşte en büyük sorun belki de burada. Burada bir kavram kargaşası oluşuyor.
Hedge fonların hepsini bir kaseye koyup risklerine baktığınızda, klasik fonlardan daha az oynaklık yarattığını görüyorsunuz. Çünkü bunlar genellikle bir ürünü alıp diğer ürünü satarak kazanıyor. Bir tanesini alıp diğerini sattığı için piyasadaki oynaklıkları bertaraf edebiliyor. Piyasa düşse de bir tanesi bir tanesi artı olduğu için birbirini götürecek ve kompanse edebilecek. Bu ikisi arasındaki farktan para kazanmaya çalışıyor işte.
Sattığınızın daha kötü, aldığınızın daha iyi performans göstermesine oynadığınız için stratejiniz tutarsa siz piyasadan bağımsız artı bir getiri sağlıyorsunuz. Mesela bunun riski ile az önce söylediğim zor durumdaki şirketlerin hisselerine yapılan yatırımlar arasında büyük fark var. Ama genel olarak bakıldığında bunların yarattığı volatilite, klasik fonlardan daha iyi.
- O zaman bu hedge fonlarla ilgili yanlış bir algılama var...
Evet. Bakın şimdi alan o kadar geniş ki, çok riskli hedge fonlar da var, az riskli olanlar da var. Ama istatiski olarak baktığınızda şunu görüyorsunuz: Hedge fonlar o kadar riskli değil...
Ben şu örneği veriyorum: Şimdi uçak mı daha güvenli bir taşıma aracıdır karayolu mu? İstatistiki olarak bakarsanız uçak daha güvenlir. Ama düştüğü zaman büyük bir sansasyon oluyor ve insanlar uçmaktan korkuyor. Hedge fonlar da böyle birşey işte.
Bir hedge fon gidince piyasalar sallandığı için bu fonların çok riskli olduğuna dair bir kanı oluşuyor. Ama istatiski olarak bakarsanız bu algılama doğru değil.
Hedge fonlar Türkiye için yeni bir ürün olacak. Her ne kadar şimdilik iyi parası olanlara hitap etse de önümüzdeki dönemde ne olacağı belli olmaz. Peki bu hedge fonların klasik fonlardan ne farkı var? Birinci farkı 1 milyon YTL'lik baraj. İkinciyi de Yiğit Arıkök açıklıyor...
"Şimdi bildiğimiz klasik bir fon yönetimi var. Siz paranızı veriyorsunuz ve bir fon yöneticisi tarafından seçimi yapılan bir sermaye piyasası havuzuna yatırılıyor. Burada belirli kıstasların üzerinde bir getiri sağlamak amaçlanıyor. Mesela hisse senedi fonu ise İMKB 30'dan daha fazla getirmeye çalışıyorsunuz. İMKB 30 eksi getirirse, mesele eksi 5 getirse, siz eksi 1 getirmeniz halinde başarılı oluyorsunuz. Neden? Çünkü yatırımcıya diyorsunuz ki; "Siz bana bu parayı vermeseydiniz gidip hisse senedi alacaktınız ve muhtemelen yüzde 5 kaybedecektiniz. Ama bana verdiniz ve ben eksi 1 getirdim."
Buradaki getiriler, klasik fon yönetiminde, kıstasa (fonun bağlı olduğu endeks, mesela İMKB 30) çok bağlı oluyor. Kıstas eksi getirirse sizin artı getirmeniz çok mantıklı olmuyor. Hatta getirirseniz kötü birşey oluyor. Diyelim ki sizin kıstasınız eksi 5 getirdi, siz normal bir fonda artı 10 getirdiyseniz ve kıstastan bu kadar uzaklaştıysanız demek ki ya büyük bir risk alıyorsunuz ya da bambaşka birşey var onun içerisinde..."
TEK AMACI PARA KAZANMAK...
"Şimdi hedge fonlarda durum böyle değil. Kıstas bambaşka, yani mutlak getiri sağlamak... Piyasa eksi de getirse çok artı da getirse ben size belirli bir artı getiriyi piyasadan bağımsız olarak sağlamaya çalışıyorum. Mantık bu işte. Piyasa ne olursa olsun, hedge fonun amacı anaparanın üzerine ekleyebilmek...
- Hedge fonların stratejilerinde fark var mı?
Evet, klasik fonlara göre stratejilerinde fark var. Bu stratejiler de işte bizim mevcut yatırım fonları mevzuatında yapılamayacak şeyler. Mesela açığa satış.. Mesela kaldıraç kullanımı... Eski mevzuata göre bunlar yapılamaz. Ama hedge fonlar için hazırlanan mevzuat bu tür işlemlere izin veriyor.
- Sizin çıkaracağınız fonun ana stratejisi ne olacak?
Piyasalar arasındaki fiyat farkından yararlanacağız. Aslında biz kendimizi fazla bağlamak istemedik. O yüzden fon hemen hemen herşeyi yapabilir. Ama bizim esas stratejimiz fiyat farklarından yararlanmak... İki tane menkul kıymet arasındaki fiyat hareketlerinden, birini alıp birini satarak yararlanmak... Burada piyasa riski almama gibi bir isteğimiz var.
- Önümüzdeki dönemde hedge fonlarla ilgili başvurular artar mı?
Evet, kesinlikle yeni fonlar gelir. Ama başlarda fon büyüklüğü açısından büyük bir hareket beklemiyorum. Önce geçmiş getiriler oluşacak ve bu fonlar kendini ispatlayacak, ondan sonra pazarın büyüklüğü artacak. Ama bu süre içerisinde farklı kurumlardan da hedge fon başvuruları olmasını bekliyoruz.
KÖTÜ PİYASALARDA HEDGE FONLAR YILDIZ OLUR
- Hedge fonlarda getiri garantisi var mı?
Yok. Kesinlikle yok. Bu zaten hedge fonun mantığında yok. O sizin dediğiniz anapara garantili fonlar. Bunda tam tersi. Bizim söylediğimiz şey şu: Piyasa hareketlerinin dışında bir ligdeyiz. Bunların dışında bir mutlak getiri sağlamayı hedefliyoruz. Piyasa düşse de çok yukarı çıksa da artı getirmeye çalışıyoruz. Ama bunu hiçbir şekilde taahüt edemeziniz.
YENİ ÜRÜNLER GELİYOR
"Önümüzdeki günlerde yeni bir borsa yatırım fonu çıkaracağız. İ Box diye bir endeks ailesi var. Yurtdışında çok kullanılıyor. Bunlardan rica ettik, Türkiye için de bir tane endeks yaptılar. Bu bir tahvil endeksi. İskontolu verim eğrisinin en uzun vadesini yatırımcılara sunan bir endeks yaptılar. İsmini de İ Box Türkiye Gösterge Tahvil endeksi koyduk. En uzun 6 kağıdı alıp bunları ağırlıklandırıyor, bir endeks oluşturuyor ve biz de bunu yatırımcıya sunuyoruz.
Burada iki tane amaç var: Bir tanesi en uzun vadeli bakış açısını güden yatırımcı.. Sadece bunu alacaklar ve gerisine karışmayacaklar. Yeni kağıtlar geldikçe de portföy kendi kendine o kağıtlara geçiş yapacak. Burada hisse senedi olmayacak. Sadece tahvil bonoları içercek.
İkincisi de Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası'nda bir gösterge tahvil kontratı var ve bu fazla çalışmıyor. Bu ikisi arasında işlem yapmak isteyen yatırımcılara alternatif olacak.
Bunların yanında da yeni borsa yatırım fonlarını yakında piyasaya çıkaracağız.
Yalnız şu var. Hedge fonlar piyasanın kötü performans gösterdiği zamanlarda yıldızdır. Çünkü eksi getiriye karşın bu fonlar artı getiri sağlamayı başarabilir. Bütün o hisse senedi fonları filan yerlerde sürünürken siz artı getiri sağlıyorsunuz veya en azından ona çalışıyorsunuz. Piyasa çok iyi gittiği zaman ise hedge fonlar çok iyi performe etmiyor. Onlar yine hedefledikleri mutlak getiriyi sunuyor. Piyasa yüzde 100 uçsa da sizin getiriniz yüzde 20'de kalabiliyor. İyi piyasalarda hedge fonlar o kadar gözde olmazlar.
- Hedge fonları şimdi çıkaracak olmanız önümüzdeki dönem piyasaları kötü beklemenizden mi kaynaklanıyor?
Yok hayır. Biz sermaye piyasamız gelişsin, yeni ürünler sunabilelim diye hedge fon tebliği çıktığı an başvurumuzu yaptık.
- Hedge fon yerine 'serbest yatırım fonu' ismi mi kullanılacak?
Evet mevzuattaki ismi bu.
- Hedge fon isminden özellikle mi kaçınıyorsunuz?
Yok ama Türkçesi varken bunu kullanmayı tercih ediyoruz. Ben yabancı kelime çok kullanırım ama yazışmalarda ve resmiyette 'serbest yatırım fonu' diyoruz.
- Hedge fon isminin biraz riskli algılanması ile alakalı değil yani...
Yok değil... Sadece Türkçesi olduğu için. Zaten bana sorarsanız hedge fonlar klasik fonlara göre daha riskli değil. Herhalde bol param olsa ben klasik fonlar yerine hedge fonları tercih ederim...
Türkiye'de yatırım fonu pazarını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Türkiye'de bir yatırım fonu piyasası olduğundan bahsetmek bile çok göreceli. 25 milyar YTL'lik bir pazar var ama bunun yüzde 80'i likit fon. Sadece yüzde 4'ü A tipi fon. Toplam yatırım fonlarının hisse senedi pazarına olan yatırım oranı da sadece yüzde 4. Yurtdışına göre bu çok düşük bir oran. İşte bu pazar bir miktar istikrarla, bir miktar da yatırımcıların genişlemesi ile büyüyebilir.
Burada borsa yatırım fonları çok önemli. Bizim de yeni borsa yatırım fonu projelerimiz var. Bazı mevzuatsal değişiklikler yapılırsa, mesela ters borsa yatırım fonları gelebilir. Yani endeks düşerse siz artı getiriyorsunuz. Böyle birşeyin de sunulması gerektiğini düşünüyorum. Kaldıraçlı borsa yatırım fonları da var mesela gelmese gereken. Borsa 1 getirirken siz 2 kazanıyorsunuz. ama 1 kaybederken de siz iki kaybediyorsunuz. Bu seçenekler yatırımcıların önüne konmalı bence.
TÜLAY Nickli Üyeden Alıntı
)
