Alevilik - Harvard Üniversitesi

**donanma44** · 04-04-2022, 23:49

Alevilik

Alevilik, Türkiye'de ve Balkanlar'da etnik Türkler ve Kürtler arasında uygulanan ve Suriye'deki [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...][Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bir koludur . Aleviler, Türk Müslümanlarının %20'sini ve Türkiye'nin en büyük dini azınlık topluluğunu oluşturmaktadır.
Alevilik Türkiye'de 10. yüzyılda ortaya çıktı .

Diğer Şii Müslümanlar gibi, Aleviler de Hz. Muhammed'in yeğeni Ali İbn Ebi Talib'in onun meşru halefi olduğuna inanırlar ve Peygamber'in vefatından sonra ilk üç “doğru yolda olan halifenin” liderliğini reddederler. [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] güçlü bir şekilde etkilenir ve Safevi ve sonraki Bektaşi Sufi tarikatları ile yakın ilişkiler içindedir ve organizasyonu , bir Sufi şeyhi yerine dedeler tarafından yönetilen Sufi tarikatlarını yakından yansıtır.. Ancak Türk Aleviliği, Budizm, Maniheizm, Zerdüştlük ve Şamanizm'in izlerini de taşımakta ve Mekke'ye hac, beş vakit namaz ve Ramazan orucu gibi İslam'da normatif kabul edilen bazı temel ilkeleri reddetmektedir. Aleviler, dini hizmetler için Türk hükümeti tarafından tanınmayan camiler yerine cemevlerinde toplanıyor.

Osmanlı İmparatorluğu döneminde marjinalleştirilen Aleviler, 1925'te tarikatların feshedilmesiyle faaliyetleri kısıtlanmasına rağmen Atatürk'ü [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]1950'lerde artan göç ve kentleşme ile ve 1960'larda ve 1970'lerde Alevi gençliğinin sol siyasi hareketlere çekilmesiyle Aleviler daha da büyüdü. Aşırı milliyetçilerin Alevileri sol siyasetleri, sözde Kürt etnik kökenleri ve sapkın dini inançları ile suçlamasıyla, o dönemin kargaşası bir Alevi uyanışının temellerini attı. Yükselen Alevi laik elit, 1980'lerde kendi ağlarını güçlendirmek için fırsatları değerlendirdi ve hem Türkiye'de hem de dünyanın başka yerlerinde İslami canlanma zemininde, Aleviliğin dini bileşenleri ön plana çıktı. Aleviler, Türk kimliğinin Sünni İslam ile hegemonik ilişkisini reddediyor ve Alevi köylerinde cami inşası gibi projelere içerliyor.

Bu itibarla Aleviler, benzersiz bir dini grup olarak farklılıkları nedeniyle tanınmaya hak kazandıkları bir insan hakları söylemini benimsemişlerdir. Alevi bilginler, kültürel kökenlerini ve dini uygulamalarını inceleyen ve Alevi kimliğinin yükselmesine katkıda bulunan akademik eserler üretmeye başladılar. Bu eğilimler, 1993 yılında Sivas'ta bir otele yapılan kundaklama saldırısı ve bir Alevi şairi anma etkinliğinde 35 Alevi'nin öldürülmesi gibi Alevi karşıtı eylemlerle güçlendirildi.

Ekim 2013'te Türkiye genelinde on binlerce Alevi, Alevi haklarının tanınmasının o ay Başbakan [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] tarafından uygulamaya konulan bir dizi reformda bariz bir şekilde yer almamasının ardından protesto etti. Ne onlar ne de ibadethaneleri hükümet tarafından tanınmadığından, esasen ana akımdan farklı bir İslam yorumuna sahip olma hakkını talep ediyorlar. Erdoğan'ın destek tabanı, çoğunluğu Alevi inançlarını sapkınlık derecesinde heterodoks olarak gören ana akım Sünni Müslümanlar arasında yer alıyor ve bu nedenle kapsayıcı bir duruş sergilemesi pek mümkün değil.

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] İç Savaş'tan olumsuz etkilenmiştir . Erdoğan, Devlet Başkanı [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...][Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] olduğundan bahsediyor . Aleviler ve Aleviler Şii azınlık grupları olmakla birlikte, farklıdırlar; yine de siyasi söylem Türk Alevilerini Suriyeli komşularıyla ilişkilendiriyor.

Kaynaklar:

Marcus Dressler, “Religio-Secular Metamorphoses: The Re-Making of Turkish Alevi,” Journal of the American Academy of Religion , Cilt. 76, No. 2 (2008), s. 280-311.
Dorian Jones, “Türkiye'nin Hükümeti ile Alevi Azınlığı Arasında Gerginlikler Yükseliyor,” Amerika'nın Sesi , 22 Ekim 2013, erişim 4 Kasım 2013.
Kerem Karaosmanoğlu, “Özcülüğün Ötesinde: Kentsel Türkiye'de Alevi Kimliğini Müzakere Etmek” Kimlikler: Kültür ve İktidarda Küresel Çalışmalar , Cilt. 20, No. 5 (2013), s. 580-597.